Discord canlı yayınlarına devam! 5 Temmuz Pazar günü Arsen Nişanyan’dan “Klasik Müzik Nasıl Dinlenir?” konulu bir konuşma dinleyeceğiz. Söylendiğine göre Arsen Şirince’de evliya gibi dolaşıyor, yakaladığına klasik müzik nasıl dinlenir onu anlatıyormuş, bundan sonra köy düğünlerinde de Stravinsky çalacakmış. Discord grubumuza girmediyseniz linki: https://discord.gg/hypg2cX

Abone olmak için bu linke tıklayabilirsiniz. ABONE OLUN

Bülten hakkında görüşlerinizi duyurmak isterseniz:  LINK

Mevzubahis Oda

Trump’ın kovulan milli güvenlik danışmanı John Bolton’ın “Mevzubahis Oda” diye çevireceğim, asıl adı “The Room Where It Happened” olan kitabı 23 Haziran’da yayınlandı. Bolton, Trump tarafından görevinden azledilmiş, arkasından hakkında oldukça skandal şeyler anlatılmıştı. Bolton’ın hem Trump Yönetimi’nden aldığı intikam, hem de kendini aklama çabası olan kitap, iki açıdan da inanılmaz başarısız. Bolton klasik bir dış ilişkiler hawk’ı, ABD’nin hakim güç avantajını sonuna kadar agresif bir biçimde kullanarak çıkar elde etmeye çalışıyor, bu açıdan Henry Kissinger’dan oldukça feyz almış anladığım kadarıyla. Kitapta yazdığına göre Kissinger ve Bolton iş dışında da görüşürlermiş. Dış ilişkiler Kelebek ekimizde tüm detayları bulabilirsiniz.

Bolton’ın Türkiye ile alakalı yazdıklarına gelecek olursak, Trump ile alakalı çoğu kişinin şüphe ettiği bazı noktaları doğrulayacak iddialar bulunuyor. Öncelikle Trump’ın Halkbank davası ile alakalı Erdoğan ile görüştüğü, ve ona kendi adamlarını gerekli pozisyonlara getirdiğinde Halkbank suçlamalarını düşüreceğini söylemiş. Trump için uzundur Obama ya da diğer başkanlar gibi esnemez kurallara tabi olmadığını ve Türkiye ile ilişkileri düzeltme yoluna gidebileceğini yazıyorum. Türkiye, ABD’nin çoğu prensibine uymayan bir yolda yürüse de, ambargosunu delse de, şu sıralar ABD için harika bir müttefik. Ortadoğu’da ABD’nin sevmediği her aktörle savaştayız, ek olarak Rusya ile bölgede bir güç rekabeti içindeyiz. NATO gibi stratejik çıkarlara yoğunlaşan kurumlardan da Türkiye ile alakalı olumlu yorumlar bu durumun bir göstergesi. Bu yüzden, Türkiye ile ilişkileri yoluna koymak hem NATO’yu, hem ABD’yi rahatlatacak bir şey. 

Trump, ABD için ne kadar korkunç bir başkan olsa da, Türkiye için seleflerine kıyasla harika bir şans. 2020 seçimlerinde Biden seçilirse muhtemelen Obama zamanına geri döneceğiz, ve Türkiye için Batı ittifakı kapıları daha da kapanacak. Oylar Trump’a sayın okuyucular.

Turkey says Bolton’s book ‘misleading’ on Erdogan-Trump conversations

Turkey’s Halkbank shares jump after U.S. prosecutor in sanctions case steps down

Pakistan’da ciddiye binen Ertuğrul Gazi aşkı

Bülten okuyucularımıza Pakistan’dan sık sık bahsediyoruz. Diriliş: Ertuğrul dizisi yayınlanmaya başladığından beri yoğun bir sevgi bombardımanına maruz kaldığımız Güney Asya ülkesinin bu hafta da Lahor’da iki meydana Ertuğrul Gazi heykeli diktiğini öğrendik. İnsan gerçekten hayret ediyor.

Popular Turkish TV drama inspires statues in Pakistan

MSCI’dan çıkarılacak mıyız?

MSCI, finans devi Morgan Stanley’e ait bir şirket. Dünya piyasalarında hem ülke özelinde, hem de sektör özelinde endeksler oluşturuyor, ve bu oluşturduğu finansal ürünler piyasada alınıp satılıyor. Mesela Türkiye endeksi Türkiye ekonomisini yansıttığı düşünülen şirketler ve sektörlerden oluşuyor ve bunların piyasadaki durumuna göre fiyatlanıyor. Türkiye bu endekslerde gelişmekte olan piyasalar kategorisinde, ancak MSCI’dan gelen bir duyuruya göre Arjantin ve Türkiye sermaye giriş/çıkışının daha zor olduğu “frontier” piyasalar arasına alınabilir. Bu durumda Türkiye’ye sermaye girişi yavaşlayacak ve çıkış hızlanacaktır. 

Arjantin ve Türkiye, geçtiğimiz yıllarda oldukça derin krizler yaşadılar, ve bu krizlere karşı önlem olarak sermaye hareketlerini kısıtladılar. Ancak böylesi kısıtlamaların yan etkileri de var tabii ki. Küresel piyasalar genel olarak sermaye kısıtlamalarını sevmez, ve bu kurumlar güçlerini kullanarak kısıtlama getiren ülkeleri cezalandırabiliyorlar. Eğer kısıtlama getiren ülkeler Çin gibi devlerse, genelde cezanın bir manası olmuyor, çünkü yatırımcılar Çin’de hala büyük para ve potansiyel olduğunu biliyorlar. Ancak Türkiye ve Arjantin gibi orta siklet ülkelerin bu kurumlara kulak vermekten başka şansı yok. 

Dünyamız 200 yıl öncesine göre daha özgür bir yer değil. Uluslararası siyaset ve ekonomide onca sene önce hangi düsturlar varsa, bugün de aynı. Yalnızca daha karmaşık bir takım ürünler ve mekanizmalar kullanıyoruz.

UPDATE 1-MSCI warns Argentina index could be booted from EM index

Doğu’nun Paris’i Sirte

Son ayların en sıcak gündem maddesi olan Libya’da bu aralar durgunluk var. Sarraj güçleri ilerlemesini durdurdu, şu an iki taraf da birbirini tartıyor. Bu hafta gelen haberlere göre, Rus paralı askerleri Sarraj kontrolünde olan Şarara petrol sahasını ele geçirdi. Bu petrol sahası Trablus’un güneyinde bulunuyor, ve Libya’nın petrol üretiminin üçte birini sağlıyor. Sarraj Yönetimi için ciddi bir gelir kapısı olan petrol sahasının üretimi durdurması uzun vadede sorun teşkil edecektir, ama Haftar’ın amacı muhtemelen Sarraj’ın dikkatini Sirte’den başka yerlere çekmek, uzun süre ellerinde tutabileceklerini sanmıyorum. 

Mısır lideri Sisi’nin çektiği rest ve yarattığı diplomatik kriz işe yaramış gibi görünüyor, Türkiye ve Trablus Sisi’nin söylemine blöf demiş olsa da, Fransa ve BAE’nin de Libya konusunda dozu artan açıklamaları taarruzu durdurmaya yetti. Böylesi çatışmalar her zaman daha büyük savaşlara dönüşme ihtimali taşırlar, Mısır’ın Libya’ya müdahalesi durumunda Doğu Akdeniz’de ciddi bir krizle karşı karşıya kalınacaktır. Bu sebeple, tarafların fazla irrasyonel hale gelmediğini görmek güzel bir şey.

Russian mercenaries enter Libya’s largest oil field as Sirte battle looms

TCMB ilk defa faiz indirmedi

2019 Temmuz’undan bu yana devamlı faiz indirimi yapan merkez bankası ilk defa faizleri sabit tutma kararı aldı. 2018 döviz krizinden sonra yükseltilen faizler, büyümeyi çok yavaşlattığı için sürekli düşürülüyordu. Enflasyon oranı göz önünde bulundurulduğunda Türkiye’nin faizi halihazırda negatif seviyelerde. Kriz üzerine kriz gördüğümüz bu dönemde büyüme rakamlarını artırmak, işsizliği düşürmek için oldukça önemli olsa da, enflasyon sarmalına girme tehlikesi her zaman var. Aynı zamanda faiz oranlarını bu kadar düşürmek, olası başka krizler için oyun alanı bırakmıyor. Koronavirüs krizinin derinleşmesi, ya da Türkiye’nin başka bir ekonomik krizle karşı karşıya kalması halinde TCMB’nin müdahale edebilmek için elindeki silahlar oldukça azaldı. Bu noktadan sonra böylesi bir senaryonun gerçekleşmemesini ummak dışında bir çaremiz de yok galiba.

Turkish cenbank keeps policy rate unchanged in surprise halt to easing cycle

Haftanın Videoları

1995’te New York’un en kral internet kafesini nasıldı, hiç merak ettiniz mi? Ben de etmemiştim, ama 1995’e göre bayağı şekil bir mekanmış. İnsanların “internete girmek” için internet kafeye gittiği prehistorik zamanlara bir bakış.

Yüzüklerin Efendisi ya da Ruhların Kaçışı gibi fantezi türünde filmlerde yaratılan dünya açısından ne farklılıklar var? Bu videonun yayınlandığı kanalda filmler üzerine oldukça güzel video essayler yayınlanıyor, bu da onlardan birisi. Hard worldbuilding vs soft worldbuilding.

Yahudilerin Araplarla olan çatışmasını biliyoruz, ama Etiyopyalı Yahudilerle beyaz yahudiler arasındaki mücadeleyi duymuş muydunuz?