Konu

Çeviri, edebiyatın, felsefenin ve dini metinlerin ortaya çıkışıyla beraber bu metinleri farklı kültürlere yayma ya da farklı kültürlerin bu metinleri anlama çabası ile doğmuş ve günümüze kadar yazılı metinlerin dünyadaki kültür çeşitliliği içerisinde dolaşmasında kilit bir rol oynamıştır. Bu süreçte “çeviri” bir etkinlik olarak o metni üretmekle zaman zaman aynı değerde hatta bazen daha değerli ve kritik bir öneme sahip olmuştur. Peki günümüzde çeviri nasıl bir etkinliktir? Çeviride neler kaybolur neler korunabilir? Çevirinin aşamaları, dilin imkanları ve sınırları nelerdir? Antik metinler günümüze nasıl bir yolculukla gelmiştir?  Program boyunca bu tartışmaları detaylı bir biçimde ele alacağız. Çeviriye ilgi duyan ve en az bir yabancı dile hakim herkesin katılımına açık olacak kampta felsefe, edebiyat ve şiir çevirilerine odaklanacağız.  Ayrıca Ülker İnce hocamızla Kasım ayında İstanbul’da da bir oturum gerçekleştireceğiz.

Eğitmenlerimiz ve Ders Başlıkları

Hakan Atay - "Barbara Cassin ve Elfaz-ı Gayrıkabil-i Tercüme Lugatı"

Bu derste Fransız filozof Barbara Cassin’in editörlüğünde 2004 yılında yayımlanan Vocabulaire européen des philosophies, dictionnaire des intraduisibles başlıklı tuhaf ansiklopedik sözlüğü tanıtmaya çalışacağım. Ben diyeyim üç saat, siz deyin bir saat içinde, dört yüz madde başlığı içeren bu bin beş yüz küsur sayfalık sözlüğü tanıtmanın çevirmekten daha zor olduğunu ispatladığımı düşünmenize yol açmayı umuyorum. Fransızca okumakta ben fakir misal zorlanması muhtemel eshabımız, sözlüğün Emily Apter ve meslektaşlarınca Dictionary of Untranslatables: A Philosophical Lexicon başlığıyla İngilizceye çevrilen hâlinden medet umabilir.

"Pessoa Tek, Biz Hepimiz: Fernando Pessoa’ya Türkiye’den Heteronim Devşirmek"

Bu derste Portekizli şair ve yazar Fernando Pessoa’nın bütün bir edebiyata dönüşme sevdasından söz edeceğim. Keşke işimi iyi yapsam da günün sonunda aranızdan bağzıları Pessoa’nın çevirmen heteronimlerinden biri olduğunu zannetmeye başlasa. Zannetmiyorum ama denemeye değer (Eh Sam – bkz. Beckett).

Tansu Açık - "Modern Öncesi Topluluklarda Çeviri ve Kanon Oluşumu"

Eski çağ yazılı uygarlıklarından örneklerle kanon oluşumu irdelenecek. Daha çok da Yunan Roma klasiklerinin, Batı dillerinde yazı geleneği oluşturması açısından çevrilmesi ele alınacak. Sonra türkçe düz yazı oluşumu örneklerle gözden geçirilip 19.yy ile 20. yüzyıldan kimi tiyatro çevirileri üzerinde durulacak, ortaklaşa bir iki koşuk çeviriye girişilecek.

Cemal Yardımcı- "Çeviri Neden İmkansız ve İmkansızı Nasıl Yaparız?"

Kelimelerin anlamını, kavramların kapsamını, söylemlerin etkisini yakalamak, sabitlemek ve aktarmak mümkün mü? Çeviri saydam olabilir mi? Dil saydam olabilir mi?

Bütün imkansızlığına rağmen nasıl çeviri yapıyoruz? Çeviri mi daha imkansız, dilin imkanları mı daha sonsuz? Bu sorulardan yola çıkarak anarşist bir çeviri kuramı için ip uçları ve yeni sorular aramak üzere bir ders.

Kaan Ökten - “Anlamak Sözcük Çözmek Değildir”

Düşünce ile anlama ve çevirme/aktarma konuları üzerinde durulacak felsefi hermeneutik üzerine bir ders.

Ülker İnce - "Bir metni okuma ve bir başka dilde yeniden oluşturma etkinliği olarak edebiyat çevirisi"

Bilinçli çeviri kararlarının alınmasında etkili olan kaygılar, çeviri seçimlerini yönlendiren etmenler, bilgiler, beceri ve donanımlar.